Περιγραφή

Η κατασκευαστική μορφή της πρύμνης είναι το βασικό κριτήριο ταξινόμησης των παραδοσιακών σκαφών. 

Το τρεχαντήρι γενικά

Το τρεχαντήρι είναι ο πιο διαδεδομένος τύπος γάστρας στο Αιγαίο και από τους παλαιότερους τύπους καϊκιού που ναυπηγήθηκε από Έλληνες (μέσα 17ου αιώνα). Έχει οξεία πρύμνη, ενώ η πλώρη του είναι υψηλότερη και εμφανίζει έντονη καμπυλότητα. Η γάστρα του είναι πλατιά και το βύθισμά του μικρό. Μπορεί να φτάσει από 3 έως 40 τόνους εκτόπισμα. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά που το καθιστούν δημοφιλές είναι η ευστάθεια, η χωρητικότητα, η άνετη προσέγγιση στα αβαθή και ταυτόχρονα η ικανότητα ταχείας πλεύσης στα ανοιχτά. Τα παλαιότερα χρόνια η ιστιοφορία ήταν το μοναδικό μέσον πρόωσης. Αποτελούνταν από τριγωνικά (λατίνι, φλόκος ) ή τραπεζοειδή (σακολέβα, μπούμα) πανιά στο βασικό κατάρτι (άλμπουρο) που τοποθετούνταν στα 3/8 από την πλώρη. Από το 1920 και μετά, τα ιστία αντικαθίστανται από εσωλέμβιες πετρελαιομηχανές. Η αρχική μορφή του σκάφους πάντως διατηρηθηκε χωρίς μεγάλες τροποποιήσεις γιατί ικανοποιούσε τις ανάγκες της χρήσης του, όπως η αλιεία, το μικροεμπόριο και η μικρής έκτασης ακτοπλοϊα.

Το τρεχαντήρι Αγία Βαρβάρα

Κατασκευάστηκε στο Πέραμα το 1925. Χρησιμοποιήθηκε κατά κύριο λόγο ως αλιευτικό. Κατά την περίοδο 1940 έως 1948 λειτούργησε ως επιβατικό στη γραμμή Μαρμάρι-Ραφήνα. Έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3028/02 με το σκεπτικό ότι αποτελεί αξιόλογη τεχνική κατασκευή των αρχών του 20ού αιώνα που ενσωματώνει στοιχεία της τοπικής ναυπηγικής παράδοσης, διασώζει στοιχεία της παραδοσιακής αλιείας και είναι συνδεδεμένο με την ιστορική μνήμη των κατοίκων της περιοχής του Περάματος και της Σαλαμίνας. Σήμερα αποτελεί μόνιμο έκθεμα του Μουσείου Ναυπηγικής Παράδοσης στο Πέραμα.

Βιβλιογραφία

Δαμιανίδης, Κ. (1998). Ελληνική Παραδοσιακή Ναυπηγική. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς

Δαμιανίδης, Κ. και Ζήβας Α. (1986). Το Τρεχαντήρι στην Ελληνική Ναυπηγική Τέχνη. Έκδοση ΕΟΜΜΕΧ. Αθήνα